TRAO ĐỔI:
THÔNG BÁO ĐĂNG KÝ BÀO CHỮA CÓ HIỆU LỰC
TRONG SUỐT QUÁ TRÌNH THAM GIA TỐ TỤNG.
Theo phản ánh của các đồng nghiệp tại Hội nghị tổng kết hoạt động Đoàn luật sư năm 2020, hiện vẫn còn nhận thức không đúng khi xác định Văn bản thông báo người bào chữa chỉ có hiệu lực từng giai đoạn tố tụng, từ đó dẫn việc yêu cầu luật sư phải lập thủ tục đăng ký bào chữa trong giai đoạn xét xử cho dù Luật sư đã tham gia bào chữa từ giai đoạn trước (điều tra, truy tố ). Đây là nhận thức và áp dụng không đúng quy định của BLTTHS, ảnh hưởng đến quyền bào chữa của bị cáo, quyền của Người bào chữa theo luật định.
( Luật sư Lê Văn Tuấn trao đổi, thảo luận tại hội nghị về những vướng mắc trong quá trình tham gia tố tụng vụ án hình sự…. )
Theo khoản 4, Điều 78 BLTTHS năm 2015 và Thông tư số 46/2019/TT-BCA ngày 10/10/2019 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định trách nhiệm của lực lượng Công an nhân dân trong việc thực hiện các quy định của BLTTHS 2015 liên quan đến bảo đảm quyền bào chữa , đã quy định : Sau khi tiếp nhận, vào sổ đăng ký bào chữa, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng gửi ngay văn bản thông báo người bào chữa cho người đăng ký bào chữa, cơ sở giam giữ người bị buộc tội để thực hiện.
Theo Khoản 6, Điều 78 BLTTHS 2015 quy định Văn bản thông báo người bào chữa có hiệu lực trong suốt quá trình tham gia tố tụng, trừ các trường hợp: người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của người bị buộc tội từ chối hoặc đề nghị thay đổi người bào chữa.
( Luật sư Nguyễn Hồng Hà ghi nhận phản ánh, ý kiến của các luật sư thành viên về hoạt động nghề nghiệp Luật sư trong năm 2020 và bàn về phương hướng hoạt động năm 2021 )
Như vậy, trường hợp Luật sư đã đăng ký tham gia bào chữa cho bị can từ giai đoạn điều tra, Cơ quan điều tra đã vào sổ đăng ký và cấp Văn bản thông báo bào chữa thì thông báo người bào chữa có hiệu lực trong suốt quá trình tham gia tố tụng. Quy định này không phân biệt án do do cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu ( án chỉ định) hay Người bị buộc tội yêu cầu.Do đó, đến các giai đoạn tố tụng tiếp theo truy tố, xét xử) mà không thuộc các trường hợp: người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của người bị buộc tội từ chối hoặc đề nghị thay đổi người bào chữa thì Văn bản thông báo người bào chữa vẫn có hiệu lực. Theo đó, luật sư được thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của người bào chữa theo quy định của BLTTHS .
Trường hợp các quyết định, văn bản tố tụng của Tòa án không có tên của Người bào chữa; không giao quyết định đưa vụ án ra xét xử; không triêu tập cho Người bào chữa tham gia phiên tòa là vi phạm tố tụng hình sự, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo và Người bào chữa. Gặp tình những huống này, Luật sư đã đăng ký bào chữa cần kiến nghị đến Thẩm phán, Chánh án Tòa án đang thụ lý giải quyết để bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo và đảm bảo quyền của luật sư tranh tụng.
Luật sư Nguyễn Hồng Hà